Prezentacja książki przez wydawcę: (Jean-Baptiste Lecuit, L’anthropologie théologique à la lumière de la psychanalyse. La contribution majeure d’Antoine Vergote, Collection « Cogitatio Fidei », Editions du Cerf, 2007)
Pomiędzy fascynacją a wzajemnym odrzuceniem, stosunki . wiara a psychoanaliza nie przestały inspirować licznych autorów. W teologii, psychoanaliza jest brana pod uwagę głównie w aspekcie istoty ludzkiej — wspólnego podmiotu dla obu dyscyplin: tak więc naświetlenie psychoanalityczne jest decydujące w antropologii teologicznej. Cóż innego sądzi w efekcie Freud jak nie to, że istota ludzka, nie będąc wcale stworzoną przez Boga, jak to stwierdza teologia, sama jest nieświadomie Jego stwórcą i że jej stosunek do Niego jest tylko iluzją pożądania? Na tym to właśnie terenie rozgrywa się konfrontacja i do tego chce ją doprowadzić Jean-Baptiste Lecuit. Jego celem jest przedstawienie antropologii teologicznej w świetle psychoanalizy oraz, idące za tym, ukazanie podstawowego wkładu w to przedsięwzięcie pracy Antoine Vergote, teologa, psychoanalityka i psychologa religii. Dzieło to ilustruje w sposób przykładowy możliwość inteligencji wiary oświeconej i wypróbowanej przez doświadczenie analityczne i teorię analityczną.
Aktualność dzieła Antoine Vergote nie wypływa jedynie z, trudnej do przekroczenia, stabilności psychiki, a szczególnie z problematyki Edypa. Chodzi również o jego udział w dialogu między wiarą a kulturą współczesną, o nadanie ważności roli prawa i rodzicielstwa w kontekście, gdy role te są zachwiane. Także w kontekście międzyreligijnym — wnosi bowiem ideę specyfiki i sedna wiary biblijnej. Oprócz tego, dzieło to przedstawia humanistyczny i transcendentny jednocześnie wymiar wiary chrześcijańskiej, w czasie gdy oba te aspekty są podważane częściej niż kiedykolwiek. Ma to swoje odzwierciedlenie w ustanowieniu modelu spoiwa między psychoanalizą a teologią, bez redukcjonizmu ani dualizmu, bez psychologizmu ani spirytualizmu. Jakość prezentacji dzieła Antoine Vergote, jak też oryginalne podejście do rozgrywającej się konfrontacji między teologią a psychoanalizą, czynią esej Jean-Baptiste Lecuit godnym rekomendacji ze względu na ogromny udział w refleksji na tych polach myśli.
Prezentacja treści: Celem przewodnim szkicu jest uzmysłowienie antropologii teologicznej w świetle psychoanalizy. Jest nim także ukazanie fundamentalnego udziału pracy A. Vergote w takowym przedsięwzięciu.
Dzieło tak złożone i obszerne(300 artykułów i siedem prac, nie licząc kompilacji artykułów) może być rozpatrywane pod różnymi kątami (psychoanaliza, psychologia religijna, filozofia, teologia). Wzgląd teologiczny dotyczy egzegezy, domeny sakramentów, teologii moralnej, antropologii teologicznej. Wybrałem tę ostatnią, ponieważ główna myśl Vergote na temat teologii i psychoanalizy dotyczy tej dziedziny oraz ze względu na nieliczne jej reprezentacje we Francji (w odróżnieniu np. od Hiszpanii lub Włoch)
Refleksja Vergote ilustruje w sposób przykładowy możliwość inteligencji wiary oświeconej i wypróbowanej przez doświadczenie analityczne i teorię analityczną. Aktualność jego myśli nie wypływa jedynie ze stabilności psychiki nie do przekroczenia, a szczególnie z problematyki Edypa. Chodzi również o jego udział w dialogu między wiarą a kulturą współczesną, o nadanie ważności roli prawa i rodzicielstwa w kontekście, gdy role te są zachwiane. Także w kontekście międzyreligijnym — wnosi bowiem ideę specyfiki i sedna wiary biblijnej. Oprócz tego, dzieło to przedstawia humanistyczny i transcendentny jednocześnie wymiar wiary chrześcijańskiej, w czasie gdy oba te aspekty są podważane częściej niż kiedykolwiek. Ma to swoje odzwierciedlenie w ustanowieniu modelu spoiwa między psychoanalizą a teologią, bez redukcjonizmu ani dualizmu, bez psychologizmu ani spirytualizmu.
Jednym z celów wtórnych szkicu jest zebranie i prezentacja ważnych tekstów A. Vergote, do których dostęp jest utrudniony, ponieważ są one rozproszone w wielu pracach i artykułach.
Studium to zawiera trzy części.
I. Od ciała libidalnego do ciała zmartwychwstałego. teologia kompleksowej jednolitości istoty ludzkiej w świetle psychoanalizy.
Część ta rozpatruje popęd płciowy i stosunki między rzeczywistością psychiczną nieświadomą, ciałem a duchem (rozdz. I i II). Następnie traktuje o sposobie w jaki te dane oświecają myśl teologiczną o jednolitości istoty ludzkiej i jej cielesności (rozdz. III).
II. Od przywiązania fuzjonalnego do miłości-agape: eros i agape w świetle psychoanalizy..
W rozwinięciu dwóch pierwszych rozdziałów psychoanalitycznych studiowana jest konstytucja przedmiotu pożądającego i przemawiającego (kompleks Edypa (rozdz. IV), sublimacja (rozdz. V) i pożądanie w odniesieniu do języka i słowa (rozdz. VI)). W świetle powyższego, druga sekcja rozpatruje problem podstawowy miłości-agape w odniesieniu do miłości-pożądania (eros) (rozdz. VII i VIII).
III. Od kompleksu rodzicielskiego do wzajemnej subjektywności teologicznej: stosunek do Boga w świetle psychoanalizy.
Pierwsza sekcja traktuje o próbie, jakiej poddawana jest wiara w psychoanalizę (rozdz. IX) i o freudowskiej krytyce religii (rozdz. X). Druga — ukazuje, w jaki sposób Vergote widzi relację człowieka do Boga w odniesieniu do tej krytyki. Na początku dokonywana jest analiza różnych koncepcji pochodzenia kultur i religii, pomiędzy redukcjonizmem naturalistycznym a antyreducjonizmem (rozdz. XI i XII). Po takim rozważeniu argumentu przemawiającego za nieredukowaniem się porządku symbolicznego do natury, przystępuję do badania tego, który odnosi się do oryginalności wiary biblijnej w stosunku dialogowym między Bogiem a człowiekiem (rozdz. XIII). Ostatni rozdział opisuje dynamikę tej relacji w świetle psychoanalizy (rozdz. XIV).
